Omeka to taki WordPress dla bibliotek, archiwów, muzeów, jednostek naukowych i innych organizacji/osób które chcą udostępniać pliki lub ich metadane w sieci.
System posiada niski próg wejścia do działania. Od strony redaktorskiej praktycznie sprowadza się do wypełniania gotowych formatek. Od strony technologicznej Omece wystarcza zwykły serwer LAMP postawiony na własnej maszynie, lub na hostingu jakich wiele jest oferowanych w sieci. Choć moje przygody z wyborem miejsca instalacji pokazały że z tymi „typowymi” polskimi hostingami jest jednak różnie.
Alternatywą do własnego hostingu dla repozytorium Omeka jest skorzystanie z usługi oferowanej przez www.omeka.net która bierze na siebie utrzymanie całego zaplecza hostingowego za 50$ rocznie (w najtańszym planie). Oczywiście taki krok ogranicza elastyczność repozytorium w zakresie używania wtyczek czy budowy własnego wyglądu, ale w zamian praktycznie zdejmuje z użytkownika wszystkie problemy techniczne a informatyk staje się zbędny.
Omeka to oprogramowanie o otwartym kodzie źródłowym napisane w php więc można dopracować wszystko od wyglądu do funkcjonalności według własnych potrzeb. Dodatkowym plusem jest fakt łatwej zastępowalności programisty. Czas ogarnięcia zmian przez nowego programistę jest niewielki (jeżeli nie było modyfikacji „silnika”), co sprzyja utrzymaniu i rozbudowie systemu w przypadku zmiany programisty.
Struktura Omeki
Repozytorium Omeka do opisu obiektów wykorzystuje podstawowy standard Dublin Core, ale dzięki wtyczce Dublin Core Extended umożliwia wykorzystanie całego standardu do wykonywania opisów.
Podstawowym elementem repozytorium Omeka jest obiekt (publikacja).
Obiekty można łączyć w kolekcje, przy czym obiekt może należeć tylko do jednej kolekcji.
Z kolei do obiektu można przypisać różne pliki. Dzięki temu osiągamy trzystopniową hierarchię pionową.
Kolekcja I
———- Obiekt1
——————– Plika
——————– Plikb
——————– Plikc
———- Obiekt2
——————– Plika
——————– Plikb
…
Kolekcja II
———- ObiektII1
——————– PlikIIa
…
Dla większych archiwów jest to zbyt płaska struktura, ale w wielu przypadkach jest to wystarczający poziom zagłębienia.
Oprócz opisanej hierarchii pionowej Omeka dysponuje system tagów który można wykorzystać do łączenia obiektów w poziomie pomiędzy kolekcjami.
Domyślnie można jeszcze ustawić znacznik „polecane” dzięki któremu mamy możliwość prezentowania wybranych obiektów czy kolekcji np. na pierwszych pozycjach list czy utworzyć dla nich odrębny wygląd.
W prosty sposób można zarządzać które metadane pojawiają się podczas wprowadzania obiektów co znacznie poprawia ergonomię pracy gdyż nie trzeba przeklikiwać się przez zbędne pola. Oprócz pól metadanych narzucanych poprzez standard Dublin Core można dodawać własne pola opisu zgodnie z własnymi potrzebami.
Integracja i rozszerzenia
Omeka posiada własne API dzięki któremu można ją integrować z innymi serwisami wykorzystując ją np. jako bazę udostępniającą ustrukturyzowane dane i obiekty, odcinając biorcę treści od możliwości manipulowania źródłem.
Dzięki dostępnym rozszerzeniom można do Omeki importować dane z plików csv, pobierać udostępniać metadane poprzez OAI-PMH, prezentować dokumenty w różnych formatach, importować dane z różnych serwisów jak Flickr czy Dropbox. Wtyczki umożliwiają też współpracę z mediami społecznościowymi, importują dane z menedżera bibliografii Zotero i dostarczają wielu innych funkcji.
Dość ciekawa prezentacja przyrównująca Omekę do WordPress-a
Jeden komentarz